درست نویسی
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
درست نویسی را از این سایت دریافت کنید.
نکات کاربردی درست نویسی
باید و نبایدهای درست نویسی درست نویسی کلمات دو بخشی درست نویسی کلمات مرکب نگارش صحیح کلمات نگارش و درست نویسی کلمات نکات کاربردی درست نویسی
نکات کاربردی درست نویسی
فهرست محتوا نمایشمعمولا همه ما بارها و بارها با متن‌های مختلفی در مقاله، کتاب‌ها و نشریه‌هایی روبرو شده‌ایم که از نظر ساختاری با اصول نگارشی زبان فارسی هم‌خوانی ندارد و دارای ایرادهای جدی هستند. برای درست‌نویسی در زبان فارسی نکاتی وجود دارد که توجه به آن‌ها می‌تواند از به وجود آمدن ایرادهای نگارشی و ساختاری در متن‌ها جلوگیری کند، لذا در این مقاله به بررسی نکات کاربردی درست نویسی در قالب ۳۱ نکته می‌پردازیم.
بایدها و نبایدهای درست نویسی
۱. از کاربرد واژه‌های زائد و بی‌نقش در جمله پرهیز کنیم!
به کلمات و جمله‌هایی که نبودشان هیچ تغییری در درک جمله به وجود نمی‌آورد به اصطلاح جمله‌های بی‌نقش «حشو» می‌گویند. نمونه‌هایی از حشوهای پرکاربرد در زبان فارسی عبارتند از:
سیر گردش کار، سال عام الفیل، شب لیلۀالقدر، فرشته‌ی ملک الموت، فینال آخر، استارت شروع، نیم رخ صورت، سوابق گذشته، حسن خوب، درخت نخل خرما، دستبند دست، ریسک خطرناک، مدخل ورودی، پس در این صورت، پارسال گذشته، مسلح به سلاح، بازنویسی دوباره، اوج قله‌ی کوه، سن …..سالگی، از قبل پیش‌بینی کردن، نزول به پایین، عروج به بالا، سقوط به پایین، ابر هوا، مرغک کوچک، عسل شیرین، تخم مرغ کبوتر، رایحه‌ی بوی خوش، روغن چرب، مفید فایده، مثمر ثمر، روزنامه‌های روزانه، متحد شدن با هم، دوباره بازگشتن، احاطه از هر طرف، سایر… دیگر، دیشب گذشته و…
۲. جمله‌ها باید روشن و گویا باشند!
جمله‌ها باید آن چنان روشن و گویا باشند که یک مفهموم مشخص را برسانند و باعث برداشت‌های متفاوتی نشوند.
مثال ۱: آن‌ها هشت خواهر و برادرند.الف) آن‌ها هشت خواهر و هشت برادرند؟
ب) آن‌ها جمعاً هشت خواهر و برادرند؟
مثال ۲: سرقت خرگوش‌ها از باغ وحش افزایش یافت.الف) سرقت خود خرگوش ها؟
ب) خرگوش‌های سارق که از باغ وحش دزدی می‌کنند؟
مثال ۳: حسین دوست بیست ساله‌ی من است.الف) حسین بیست سال با من دوست است؟
ب) حسین دوست من است و بیست سال دارد؟
ابزار ویراستاری خودکار با یک کلیک
در نرم افزارهای ورد و ایندیزاین
برای مشاهده کلیک کنید
۳. از کاربرد تعبیرهای نامناسب و تکلّف‌های کلامی و الگوهای بیگانه پرهیز کنیم و نوشته‌ها و عبارت‌ها گویا و قابل فهم باشند:
او می‌رود تا به نتایج عالی دست یابد – او نزدیک است به نتایج عالی دست یابد.
خیابان‌ها از کثیفی رنج می‌برند- خیابان‌ها کثیف است.
جوانان به فوتبال بها می‌دهند – جوانان به فوتبال توجّه می‌کنند.
اسرار به بیرون نشت کرد – اسرار به بیرون راه یافت.
امسال بهار خوبی را تجربه کردیم – امسال بهار خوبی داشتیم.
۴. تکیه کلام‌های گفتاری نباید در نوشته راه یابد!
«عرض کنم که»، «به عنوان» و «به قول معروف» تکیه کلام است و باید در نوشته حذف شود.
عرض کنم که کتاب عامل رشد و شکوفایی جامعه است.
گلستان سعدی به عنوان بزرگ‌ترین اثر منثور فارسی است
به قول معروف او دانش‌آموز زرنگی است.
۵. از کاربرد جمله‌های دراز پرهیز کنیم!
اگر جمله‌ای با کوتاه‌ترین کلمه‌ها درک می‌شود آن را بی‌علت بلند نکنیم.
دانشجوی خوب تمام سعی و کوشش و همّ و غمّ خود را مصرف آن می‌سازد که برای کشوری که در آن زندگی می‌کند و همه‌ی افراد جامعه و انسان‌ها مثمر ثمر و مفید فایده باشد چنان که همه از او سود و فایده و بهره بگیرند.
این جمله‌ی بلند را می‌توان خیلی کوتاه نیز بیان کرد: دانش جوی خوب می‌کوشد برای جامعه سودمند باشد.
۶. تلاش کنیم چند جمله را با یک فعل به هم عطف نکنیم!
هر چه شمار فعل‌ها و جمله‌ها بیش‌تر باشد، جمله‌ها کوتاه‌تر و قابل دریافت‌تر می‌شوند. مثال:
پدرش عبدالله از مردم بلخ در روزگار نوح پسر منصور سامانی که در آن عهد از شهرهای بزرگ بود، کار دیوانی در روستای خرمیثن در نزدیکی روستای افشنه پیشه و با دختری به نام ستاره ازدواج کرد.
این جمله بلند و نامفهوم را می‌توان به چند جمله‌ی کوچک‌تر تبدیل کرد:
پدرش عبدالله نام داشت. وی از مردم بلخ بود و در روزگار نوح پسر منصور سامانی می‌زیست. بلخ در آن عهد از شهرهای بزرگ بود. وی کار دیوانی را در روستای خرمیثن پیشه کرد. این روستا در نزدیکی افشنه بود. عبدالله در روستای افشنه با دختری به نام ستاره ازدواج کرد…
۷. از به کار بردن واژه‌های دور از ذهن و عبارت‌های متکلّفانه‌ی (سخت) عربی پرهیز کنیم!
فی الواقع تأسف زیادتر از این نمیشود که کسی سال‌های متمادی وقت خود را صرف تتبّع دیوان شاعری مثل حافظ و مقابله‌ی آن با نشخ مختلف و مقایسه‌ی آن با دیوانهای شعرای معاصر یا مقاربۀالعصر و تصفّح در کتب تاریخ بنماید و سپس نتیجه‌ی جمیع این زحمات با آن همه امکانات متنوعه و در هم‌فشرده را به طور فهرست گوشزد خوانندگان نماید و مابقی را به بهانه‌ی این که افسانه است یا ظنّیات اسقاط نماید.
به جای این عبارت می‌توان چنین نوشت:
بی‌گمان تأسف زیادتر از این نمیشود که کسی سالیان دراز عمر خود را صرف پژوهش در دیوان حافظ و مقابله‌ی آن با نسخه‌های گوناگون و دیوانهای شاعران هم‌زمان یا نزدیک به زمان او کرده، در کتاب تاریخ پژوهش کند و سپس نتیجه‌ی این کوشش‌ها را فشرده به خوانندگان گوشزد کند و از بقیه به این بهانه که افسانه‌اند و یا بر گمان استوارند، بگذرد.
۸. کوتاه کردن جمله آن اندازه که ساختمان صرفی و نحوی کلام آسیب ببیند، جایز نیست!
از دقّت شما تشکر و استدعا دارد این کتاب را مطالعه و تصحیح و به موقع ارسال داشته، ان‌شاءالله حق‌الزحمه‌ی شما پرداخت می‌گردد.
حذف‌های نا به جا در این جمله سبب شده است ساختمان جمله آسیب ببیند. در اصل جمله چنین است:
از دقّت شما تشکر می‌کنم و استدعا دارم این کتاب را پس از مطالعه تصحیح کنید و آن را به موقع ارسال کنید. ان‌شاءالله حقّ‌الزحمه‌ی آن پرداخت می‌شود.
۹. جز در نوشته‌های داستانی، آن هم‌هنگام نقل قول، هیچ گاه نباید به شیوه‌ی گفتاری، شکسته نویسی کنیم!
مهمترین بخش مقاله، متن اصلی اونه که به بررسی جوانب مختلف می‌پردازه و می‌کوشه که جوابی منطقی برا موضوع عرضه کنه.
همچنین از واژه‌هایی که عوام به غلط تلفظ می‌کنند باید پرهیز کرد:
عباس سر نزده وارد شد و پس از عرض خواهی، گفت: استیفا داده است
منظور نویسنده از سر نزده، ناگهانی و از عرض خواهی، عذر خواهی و از استیفا، استعفا بوده است.
اصول درست‌نویسی در نگارش و ویرایش فارسی
نگارش فارسی اهمیت دارد زیرا کمک می‌کند یک متن، منجسم و بدون ایراد دستوری یا املایی باشد. مقالات مربوط به نگارش فارسی را در یوتایپ بخوانید.
نگارش فارسی
همه ما از نوشتن یک نامه اداری ساده تا پیچیده‌ترین مقالات علمی و تخصصی، به نگارش فارسی احتیاج داریم تا بتوانیم یک متن صحیح، خوانا و روان بنویسیم. علاوه بر این، رعایت آیین نگارش و درست نویسی فارسی باعث می‌شود همه ما فارسی‌زبانان بتوانیم بهتر با یکدیگر در ارتباط قرار بگیریم و با توجه به پیشینه فرهنگی و تاریخی زبان فارسی، هویت خودمان را نیز حفظ کنیم و از تغییراتی که به پیکره این زبان آسیب می‌رساند، جلوگیری کنیم.
نگارش فارسی شامل اصولی درباره دستور زبان، املا و رسم‌الخط، نشانه‌گذاری و شیوه‌های صحیح به کار‌گیری کلمات است. رعایت نکردن هر یک از این موارد می‌تواند موجب پراکندگی متن، ایجاد کژتابی و نقص در انتقال پیام به مخاطب شود. به همین دلیل لازم است که هر فارسی‌زبانی، اندکی با این مسائل آشنایی داشته باشد.
افزون بر این، از آنجایی که آگاهی از مباحث درست نویسی و نگارش فارسی از عواملی است که می‌تواند روی سرعت تایپ ده انگشتی شما تأثیر بگذارد؛ در بخش پایگاه دانش سایت یوتایپ تلاش کرده‌ایم که مقالاتی را درباره مهمترین نکات دستور زبان فارسی، نشانه گذاری و علائم ویرایشی، درست‌نویسی فارسی یا چگونه غلط ننویسیم و اصول نامه‌نگاری اداری گردآوری کنیم.
عنوان این مقالات در ادامه همین صفحه برای شما عزیزان لیست شده است. در هر مقاله تلاش کرده‌ایم با زبانی ساده و مثال‌های مناسب مفاهیم را توضیح بدهیم. شما می‌توانید با کلیک بر روی هر عنوان، جزییات آن را مطالعه کنید.
مقاله‌ها
دستور زبان فارسی واج چیست؟ تکواژ چیست؟ واژه چیست؟ هجا چیست؟ مصدر چیست؟
فعل در دستور زبان فارسی
بن ماضی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
فعل ماضی ابعد چیست؟ فعل ماضی بعید چیست؟ فعل ماضی نقلی چیست؟ فعل ماضی ساده چیست؟
فعل ماضی استمراری چیست؟
فعل ماضی التزامی چیست؟
بن مضارع چیست و چه کاربردهایی دارد؟
فعل مضارع ساده چیست؟
فعل مضارع اخباری چیست؟
فعل مضارع التزامی چیست؟
فعل مضارع مستمر چیست؟
فعل آینده (مستقبل) چیست؟
فعل امر چگونه ساخته می‌شود؟
فعل مجهول چیست؟ فعل اسنادی چیست؟
فعل کمکی یا معین چیست؟
فعل لازم و متعدی (فعل گذرا و ناگذر)
شناسه چیست و چه کاربردی دارد؟
کاربرد درست افعال شد، گشت و گردید
قید، انواع و کارکرد آن
متمم چیست؟ اسم و انواع آن
اسم معرفه و اسم نکره
اسم خاص و اسم عام اسم ذات و اسم معنی
ساختمان اسم؛ ساده و مرکب
اسم جامد و اسم مشتق اسم مصغر در فارسی
اسم آلت در زبان فارسی
نشانه های جمع در فارسی
صفت و انواع آن در زبان فارسی
صفت فاعلی صفت مفعولی صفت اشاره چیست؟ صفت شمارشی چیست؟ صفت نسبی چیست؟ صفت بیانی چیست؟ صفت مبهم چیست؟
صفت تفضیلی یا برتر چیست؟
صفت عالی یا برترین چیست؟
مضاف و مضاف الیه
ضمیر چیست؟ تعریف، انواع و کاربردها
ضمیر اشاره چیست؟ ضمیر شخصی چیست؟ ضمیر پرسشی چیست؟ ضمیر مبهم چیست؟ ضمیر تعجب چیست؟ ضمیر مشترک چیست؟ حرف اضافه چیست؟ حرف ربط چیست؟ حرف عطف چیست؟ حرف نشانه چیست؟
پیشوند چیست؟ معرفی انواع پیشوند با مثال
میانوند چیست؛ جامع‌ترین توضیحات با مثال
پسوند چیست؟
انواع واو در زبان فارسی
را فک اضافه چیست؟
مفعول و روش‌های تشخیص آن
را نشانه مفعول چیست و چه قواعدی دارد؟
ندا و منادا چیست؟ شبه جمله و صوت جمله معترضه چیست؟ بدل چیست؟ نهاد و گزاره چیست؟ مطابقت نهاد و فعل
مسند و مسندالیه چیست؟
جملات پایه و پیرو در دستور زبان فارسی
عددنویسی: نگارش صحیح اعداد در فارسی
نشانه گذاری و علائم ویرایشی
نقطه (.) و نقش و کاربرد آن در نگارش فارسی
کاربرد ویرگول یا کاما (،) در فارسی
کاربرد نقطه ویرگول (؛) در فارسی
کاربرد علامت سؤال (؟)
کاربرد علامت تعجب (!)
کاربرد دو نقطه (:) کاربرد سه نقطه (…)
خط تیره یا خط فاصله (-) و کاربردهای آن
کاربرد گیومه «»
کاربرد پرانتز یا کمانک ()
کروشه [] و کاربرد آن
آکولاد {} و کاربردهای آن
کاربرد علامت ستاره (*)
کاربرد علامت ممیز (/) یا خط مایل
درست‌نویسی فارسی یا چگونه غلط ننویسیم
چطور جملات کوتاه‌تری بنویسیم؟ راهنمای نوشتن متون خوانا و روان
قواعد فاصله این و آن با کلمات پس از خود
دلایل ضعف املا و راه‌های تقویت املا
گرته برداری از زبان بیگانه در نگارش و ترجمه
حذف فعل در زبان فارسی
ال عربی در املای فارسی
الف مقصوره در زبان فارسی
واو معدوله چیست؟
جمع الجمع کلمات فارسی
حشو چیست و چرا باید از آن پرهیز کرد؟
واحد شمارش اشیاء، حیوانات و مکان‌های مختلف در فارسی
اعداد را به عدد بنویسیم یا حروف؟
املای درست همزه در فارسی
املای درست ه همزه دار (هٔ) یا ه‌ی
کاربرد تنوین در نگارش و ویرایش فارسی
کاربرد تشدید در فارسی
هکسره چیست؟ کاربرد درست ه و کسره در نوشتار فارسی محاوره‌ای
با کلمات وارد شده از دیگر زبان‌ها به فارسی چه باید کرد؟
مروری بر کلمات مشابه که به غلط به جای همدیگر به کار می‌روند
داستان املای ه و ح؛ هجران یا حجران، هلیم یا حلیم، حمزه یا همزه؟
اتاق یا اطاق؟ رقابت ت و ط در املای فارسی
است، هست، می باشد؛ کدام درست است؟
ارجحیت دارد یا ارجعیت دارد؟
اولویت یا الویت؟ کدام را بنویسیم؟
با این وجود یا با وجود این؟
برهه یا برحه؟ در فارسی کدام را بنویسیم؟
به نحو احسنت یا به نحو احسن!
پرتقال یا پرتغال؟ قربت یا غربت؟ انتخاب میان قاف یا غین، از مصائب املای فارسی!
پوهن مثبت یا پوئن مثبت؟
تسویه حساب یا تصفیه حساب؟
تعیین، تأیین یا تایین؟ تعیین نوبت یا تأیین نوبت؟
سبقه یا صبغه؟ کدام املا درست است؟
جرات، جرعت، جرأت یا جرئت؟
جز، جزء و جزو؛ جزئیاتی درباره این کلمات پر حاشیه!
حوزه یا حوضه؟ حوزه‌های اداری و حوضه‌های جغرافیایی
خرتناق یعنی چه؟ خرتناق یا خرتلاق؟
خواست یا خاست؟
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟